Kąt nachylenia dachu – tabela i obliczenia

Czym jest kąt nachylenia dachu?

Kąt nachylenia dachu to po prostu miara jego stromości, określająca, pod jakim kątem połać dachowa (czyli jego skośna powierzchnia) styka się z poziomem.

To jednak kluczowy parametr, który wpływa na estetykę budynku, jego funkcjonalność i koszty inwestycji. Od kąta nachylenia zależy, czy pod dachem zmieści się użytkowe poddasze, jak sprawnie będzie odprowadzana woda i zsuwał się śnieg, a także jakie materiały pokryciowe będzie można zastosować, co bezpośrednio przekłada się na cenę materiałów i robocizny.

Typy dachów i ich kąty nachylenia

Kąt nachylenia dachu jest nierozerwalnie związany z wyborem jego konstrukcji i materiału pokryciowego – od niego zależy, czy pokrycie będzie nie tylko estetyczne, ale przede wszystkim bezpieczne i trwałe.

Dachy płaskie i o niewielkim spadku (do ok. 20-25°)

Choć nazywane są płaskimi, w rzeczywistości zawsze mają minimalny spadek (zwykle od 3°), który zapewnia skuteczne odprowadzanie wody opadowej. Z tego powodu na takich konstrukcjach stosuje się głównie materiały bitumiczne i blachę.

• Papa układana dwuwarstwowo: idealna na dachy o nachyleniu od 3° do 17°.

• Blacha płaska na rąbek stojący: wymaga minimalnego kąta powyżej 3°.

• Papa układana jednowarstwowo: stosowana przy kątach od 9° do 22°.

• Gonty bitumiczne: ich zakres jest szeroki, od 11° do 45°, co czyni je uniwersalnym rozwiązaniem.

• Blachodachówka i blacha falista: producenci zalecają ich montaż na dachach o nachyleniu co najmniej 12°.

Dachy strome (powyżej 25-30°)

Większy spadek sprawia, że dach sprawniej pozbywa się wody i śniegu, co pozwala na stosowanie cięższych, tradycyjnych materiałów. Umożliwia to wykorzystanie klasycznych pokryć, które nadają budynkowi wyjątkowy charakter.

• Dachówka ceramiczna i cementowa (zakładkowa): najlepiej sprawdza się przy kątach od 31° do 45°.

• Łupek naturalny: elegancki i trwały materiał, wymagający nachylenia w przedziale 31°-45°.

• Dachówka karpiówka (układana dwuwarstwowo): ze względu na swój kształt potrzebuje większej stromości, od 35° do 45°.

• Gonty drewniane (kładzione podwójnie): tradycyjne pokrycie dla dachów o nachyleniu od 39° do 51°.

• Strzecha: najbardziej strome dachy, od 45° do nawet 64°, są idealne dla tego naturalnego i ekologicznego pokrycia.

Zasada jest prosta: im mniejszy kąt nachylenia, tym szczelniejsze musi być pokrycie. Dlatego na dachach płaskich dominują materiały tworzące jednolitą, nieprzepuszczalną powłokę, a na stromych stosuje się elementy układane na zakładkę, gdzie grawitacja wspomaga skuteczne odprowadzanie wody.

Tabela kątów nachylenia dachu

Kąt nachylenia dachu można wyrazić na dwa sposoby: w stopniach (°) lub procentach (proc.). Choć obie wartości opisują to samo zjawisko, ich interpretacja jest różna.

Aby ułatwić przeliczanie wartości, przygotowaliśmy tabelę zależności między spadkiem w procentach a kątem w stopniach. Za punkt odniesienia przyjęto wysokość wzniesienia połaci (w cm) na każdym metrze jej poziomej długości.

Wzniesienie [cm/m] | Spadek [proc.] | Kąt nachylenia [°]

—|—|—

5,2 cm| 5,2%| 3°

8,7 cm| 8,7%| 5°

17,6 cm| 17,6%| 10°

21,3 cm| 21,3%| 12°

24,9 cm| 24,9%| 14°

26,8 cm| 26,8%| 15°

36,4 cm| 36,4%| 20°

46,6 cm| 46,6%| 25°

57,7 cm| 57,7%| 30°

70,0 cm| 70,0%| 35°

83,9 cm| 83,9%| 40°

100,0 cm| 100%| 45°

119,2 cm| 119,2%| 50°

173,2 cm| 173,2%| 60°

Jak zmierzyć kąt nachylenia dachu w praktyce? Prosty sposób

Spadek dachu można łatwo zmierzyć na budowie za pomocą metrowej poziomicy i miarki:

1. Przyłóż poziomicę do krokwi dachowej, ustawiając ją idealnie w poziomie.

2. Zmierz pionową odległość od końca poziomicy (na metrowym odcinku) do górnej krawędzi krokwi.

3. Otrzymany wynik w centymetrach to spadek dachu wyrażony w procentach (np. 30 cm oznacza spadek 30%).

Przykładowo, jeśli zmierzona odległość wynosi 30 cm, spadek dachu to 30%. Z tą wartością wystarczy już tylko spojrzeć do powyższej tabeli, by odnaleźć odpowiadający jej kąt w stopniach.

Zmiana kąta nachylenia dachu – co warto wiedzieć?

Zmiana kąta nachylenia dachu w istniejącym budynku jest możliwa, ale to poważna ingerencja w konstrukcję, która wpływa na całą bryłę budynku i jego funkcjonalność.

Każda zmiana kąta nachylenia dachu jest traktowana jako przebudowa (a czasem nawet rozbudowa), dlatego nie można jej przeprowadzać na własną rękę.

Zmiana nachylenia dachu wpływa również na dobór takich elementów jak:

• Świetliki i okna dachowe: Zmiana kąta nachylenia wymusza dobór okien połaciowych lub świetlików precyzyjnie dopasowanych do nowego spadku.

Zmiana kąta nachylenia dachu to złożone przedsięwzięcie, wymagająca wsparcia architekta, uzyskania pozwoleń i zatrudnienia doświadczonej ekipy dekarskiej. To inwestycja, która może całkowicie odmienić wygląd i funkcjonalność domu, pod warunkiem że zostanie przeprowadzona zgodnie z przepisami i sztuką budowlaną.

Najlepszy kąt nachylenia dachu – co wybrać?

Wybór „najlepszego” kąta nachylenia dachu to zawsze kompromis między estetyką, funkcjonalnością, lokalnymi przepisami a budżetem – decyzja, która kształtuje wygląd domu, wpływa na koszty budowy i komfort mieszkania.

1. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP)

To absolutny punkt wyjścia. Zanim wybierzesz projekt, musisz sprawdzić zapisy w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) lub, w razie jego braku, w decyzji o warunkach zabudowy.

2. Funkcjonalność poddasza

Zastanów się, jak chcesz wykorzystać przestrzeń pod dachem. Kąt nachylenia ma decydujący wpływ na jej użyteczności:

• Dach stromy (35°-45°): Idealny, jeśli planujesz poddasze użytkowe. Taki spadek pozwala uzyskać wysokie, przestronne wnętrza z minimalną liczbą niewygodnych skosów, co ułatwia aranżację i montaż standardowych okien w ścianach szczytowych.

• Dach o umiarkowanym nachyleniu (20°-35°): Wciąż pozwala na adaptację poddasza, ale przestrzeń będzie niższa, a skosy bardziej dokuczliwe. Może to być dobre rozwiązanie kompromisowe między kosztami a funkcjonalnością.

• Dach płaski lub o niskim spadku (do 20°): Zazwyczaj wyklucza możliwość stworzenia poddasza mieszkalnego. Przestrzeń pod takim dachem pełni funkcję strychu nieużytkowego lub technicznego.

3. Koszty budowy

Kąt nachylenia ma bezpośredni wpływ na koszty. Im bardziej stromy dach, tym większa jego powierzchnia, co oznacza wyższe wydatki na materiały – od więźby dachowej, przez izolację, po pokrycie.

4. Dodatkowe elementy, np. okna dachowe i świetliki

Nachylenie dachu decyduje również o rodzaj i montaż dodatkowych elementów, takich jak okna czy świetliki.